เมื่อวาน (29/3/2020) คุณได้เป็นหนึ่งในคนที่ออกมาปรบมือให้กำลังใจคุณหมอกันหรือเปล่า?
ไม่ว่าจะตอบว่าใช่ หรือไม่ใช่ ก็ไม่เป็นไร เพราะคำถามต่อไปสำคัญกว่า
เมื่อคุณออกไปปรบมือ (หรือไม่ได้ออกไป) คุณรู้สึกอย่างไรหลังจากนั้นบ้าง? คุณจะอธิบาย หรือนิยามประสบการณ์นั้นว่าอย่างไร?
บางคนอาจจะรู้สึกถึงกำลังใจ ความสามัคคี หรือเหงาน้อยลงเพราะได้ออกมารับรู้ว่าเพื่อนบ้านยังอยู่ดีเช่นกัน
หลากประสบการณ์ หลายมุมมอง วันนี้เลยอยากชวนทุกคนมาทำความรู้จักกับศิลปะแขนงหนึ่ง ที่เน้นการสร้างสรรค์ประสบการณ์โดยเฉพาะ นั่นก็คือ “ศิลปะแสดงสด” หรือ “Performance Art”
Performance Art คือ การสร้างสรรค์ผลงานศิลปะ ผ่านการกระทำ “action” โดยใช้ร่างกายของศิลปินเป็นเครื่องมือสื่อสารนั่นเอง ยกตัวอย่างเช่น การใช้ภาษากาย การใช้สีหน้าท่าทางตอบสนองกับสิ่งของและบริบทรอบตัว
และที่สำคัญคือ ศิลปินสามารถเป็นตัวเองได้เต็มที่ เพราะไม่ต้องเล่นตามบทบาทที่เตรียมไว้เหมือนใน“ศิลปะการละคร”
ฟังดูไม่ต่างอะไรจากการที่เราทุกคนต้องขยับตัว และใช้ร่างกายในการสื่อสารอยู่ทุกวันเลยใช่ไหมคะ?
ด้วยความคล้ายกับการใช้ชีวิตจริงขนาดนี้ ก็เลยอยากจะคำถาม Guide (จากกระบวนการคิด และดูศิลปะแสดงสด) มาให้ผู้อ่านทุกคนลองนำไปตอบ และปรับใช้กับชีวิตจริงกัน (ลองคิดตามจากประสบการณ์การปรบมือก็ได้นะ)
- เรากำลังเห็น “action” อะไรตรงหน้าเราอยู่? หรือเรากำลังกระทำ “action” อะไรอยู่บ้าง?
คำถามนี้อยากให้ลองตอบ เป็นการบรรยายให้ได้ละเอียดที่สุด เหมือนพูดให้เพื่อนที่มองไม่เห็นฟังแล้วคิดตามได้ - “Action” ที่เห็นอยู่ มันคล้ายกับอะไร หรือทำให้นึกถึงอะไร? (เช่น เรามักทำแบบนี้ตอนไหนบ้าง?)
ข้อนี้อย่าเพิ่งไปเริ่มตีความนะ แค่ให้เปรียบเทียบกับประสบการณ์ส่วนตัวของตัวเองก่อน - บริบทรอบๆ หรือสิ่งของรอบๆนั้นมีอะไรอยู่บ้าง? แล้วมันเกี่ยวข้องกับ “action” ที่เห็นอย่างไร?
สามารถมองไปถึงสิ่งที่มากระตุ้นให้เกิดการตอบสนองเป็น “action” ก็ได้เช่นกันนะ - เมื่อมองทั้ง “action” และบริบทรอบๆแล้ว สามารถตีความเป็นความหมายอะไรได้บ้าง?
ข้อนี้จะเหมือนกับสิ่งที่เราคุ้นเคยในการตีความหมายภาษากาย ที่เราอาจจะทำอยู่เป็นอันดับแรกโดยไม่รู้ตัว
คำถามหลักๆ 4 ข้อนี้เป็นคำถามที่นักเรียนศิลปะ และศิลปินแสดงสด ถูกฝึกมาให้มองและตอบตัวเองอยู่เสมอ ไม่ว่าจะในฐานะผู้สร้างสรรค์ผลงาน หรือผู้ตีความ
ลองกลับไปตอบจากประสบการณ์เมื่อคุณออกไปปรบมือ (หรือไม่ได้ออกไป) คุณรู้สึกอย่างไรหลังจากนั้นบ้าง? คุณจะอธิบาย หรือนิยามประสบการณ์นั้นว่าอย่างไร?
แต่ที่สำคัญกว่านั้น เมื่อตอบคำถามทั้งหมดได้แล้ว คุณสามารถเรียนรู้และต่อยอดอะไรจากประสบการณ์นั้นได้อีก?
พวกเราในฐานะผู้ที่ใช้ชีวิตทั่วไปในสายงานที่แตกต่าง ก็สามารถนำเอาคำถามเหล่านี้มาช่วย Guide ในการสำรวจความคิด และบริบทรอบตัว ก่อนที่จะ Take Action หรือ ตอบสนองกับเหตุการณ์ต่างๆได้เช่นกัน
อย่างสถานการณ์โรคระบาด COVID-19 ในตอนนี้ ก็เป็นบริบทที่ทุกคนกำลังเผชิญ แล้วคุณจะนำกระบวนการคิด (คำถาม Guide จากศิลปะแสดงสด) นี้ ไปปรับใช้ และต่อยอด ในการตอบสนอง และ Take action กับมันอย่างไรได้บ้าง?